محمدیه نایین

محمدیه خاستگاه علما

پیشینه تاریخی محمدیه ،سبقت در اسلام پذیری و روحیه حق جویی مردمی که در این قریه زندگی می کرده اند زمینه را برای پرورش انسانهای فرهیخته مهیا نموده است . این انسانهای مومن هر کدام به وسع خود در اعتلای فرهنگ اسلامی کوشا و در راه تحقق اهداف مقدس و خیر خواهانه ایثار و گذشت داشته اند .از خانواده های متنعم و شریف و اوساط و ضعیف هر کس به نحوی سعی داشته در میدان غیرت و همت گوی سبقت ربوده ایفاگر نقش ماندگاری باشد.یکی با ساخت آب انبار و مسجد یکی با ساخت حمام و حسینیه و دیگری با دایر کردن مدرس و کتابخانه یادگاری از خود به جای گذاشته است . تربیت فرزندان صالح از آرزوهای هر انسان مؤمنی بوده از این رو خانواده هایی از دیرباز تا کنون در راستای اعمال صالح خود سعی بلیغ داشته اند ولو به قیمت رنج تن ،روح و روان فرزندان خود را با علم و دانش عجین ساخته آنها را به درجاتی از مراتب علم و دانش برسانند که بعضا مایه سرافرازی ملت غیور ایران شده اند . ت‍اسی به این قله های دانش و بینش موجب تلاش جمع کثیری از مردم محمدیه برای تحصیل علم و دانش بوده است . تا قبل از رسمیت یافتن تحصیلات آکادمیک و شروع فعالیت دبستان عبرت محمدیه بازار مکتب خانه در محمدیه داغ و پر رونق بوده مقدمات علم را تشنگان معرفت از محمدیه و اطراف از این آبشخور چشیده و برای تکمیل دانش خود رهسپار حوزه ها و دیگر مدارس شهرها می شدند.علمایی که از این راه به مراحل ،مراتب و مقامی شامخ رسیده اند هر یک در جای خود ذکر کردنی و قابل ستایشند و اما در این فرصت بنا داریم از یکی از بزرگانی که در راه بسط و گسترش فرهنگ دینی سالیانی چند همت گمارده متجاوز از نیم قرن در برپایی کتابخانه عمومی محله پادرخت زحمت ها کشیده اند یادی داشته باشیم .حجت الاسلام حاج سید ولی ا... موسی کاظمی فرزند میر طاووس متولد سال 1307 ، درسال 1343 هجری شمسی اقدام به تاسیس کتابخانه ای جنب مسجد سید محمدیه نموده با سرمایه شخصی و اعانات افراد فرهنگ دوست به خرید کتب ارزنده مبادرت کردند به طور مستمر پیگیر کار می بودند تا سال 1356 که جمعی از جوانان انقلابی محل ، او را یاری کرده کتاب های ویژه کودکان و نوجوانان را به جمع کتب معتبر دینی ،مذهبی افزوده کتابخانه را محفل جوانان و نوجوانان کردند.
با افزوده شدن کتاب و استقبال علاقه مندان به آگاهی و بینش گنجایش مخزن و مجلس تکافوی آن مشتاقان نمی نمود .در این بین فکر گسترش حسینیه پادرخت که در مجاورت مسجد سید حدود دویست سال قبل توسط حاج استاد حسن بنا شده بود ذهن متولی حسینیه را به خود مشغول کرد و با تخریب کتابخانه مدتی مردم را از همین نعمت موجود محروم گردانید وقتی شبستان حسینیه مرمت شد با ترغیب اهالی و خیری از فرزندان این دیار – حاج حسین توکلی محمدی – منزل مرحوم حاج سید حسین جعفریان را خریداری کرده و قصد توسعه صحن را نمودند و در راستای تحقق این هدف حاج محمد علی مختاریان نیز خانه پدری را وقف این کار کردند و مصمم شدند سالنی چند منظوره را احداث نمایند که مردم بتوانند در طول سال تمام آیین و مراسم خود را اعم از تهنیه و تعزیه در این مکان برپا دارند.ازجمله اقدام مفیدی که صورت گرفت اختصاص طبقه فوقانی مجتمع فرهنگی کوثر به کتابخانه عمومی محل بود. جای بسیار شکر و سپاس است که امروزه مسؤولین محترم اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی نایین بذل عنایت کرده با همت فرهنگ دوستان محل از جمله مرحوم سید محمد موسی کاظمی کانون فرهنگی هنری هدایت را تشکیل و راه روشن حجت الاسلام والمسلمین حاج آقا ولی ا.. موسی کاظمی را در اداره کانون و کتابخانه ادامه می دهند. زحمات حجت الاسلام والمسلمین حاج آقا ولی ا.. موسی کاظمی جایگاه ویژه ایشان را در محمدیه به ثبت رساند همانگونه که شخصیت های روحانی دیگر مثل مرحوم ملا آقا حاج چاووش ،ملا میر تقی وحجت الاسلام والمسلمین حاج ملا هاشم فقیهی محمدی با دایر کردن مکتب خانه و تربیت فرزندان این دیار نام نیک از خود به جای گذارده اند و علمای دیگر که از این محل برخاسته اند در سایر بلاد منشا خیر و برکت شده اند .مرحومان حاج سید جلال موسی کاظمی فرزند جعفر و حاج سید حسن موسی کاظمی در تهران و مرحوم حاج سید حسن شریفیان در جهرم از زمره آن بزرگمردان بوده اند روحشان شاد باد

از آنجا که در این بخش مقاله فقط به بزرگانی اشاره شد که تعلیم یافته مکتب خانه ها و مدارس قدیم بوده اند ،ذیلا تاثیر فکر و اندیشه و هنرشان را در سرودن اشعار مراثی و برگزاری آیین و مراسم سوگواری ابا عبدا.... حسین (ع) در این قریه به اختصار باز می گوییم.
1-مراسم نخل آرایی وآماده سازی محیط ووسایل برای عزاداری سالارشهیدان
چندروز قبل ازماه محرم نخل بندان یا نخل آرایان که اکثراازافرادسادات وسالخوردگان ومومن ومورد احترام مردم می باشند اقدام به تنظیف وتزیین نخل با پارچه های مشکی ورنگی می نمایند(نخل درحقیقت نماد تابوت شهیدان است ونخل گردانان درحمل نخل زبان حالشان این است که اگر ما درکربلا نبودیم تا جسم پاک شهیدان را تشیع کنیم اکنون به طور نمادین با احترام هرچه بیشتر آن شهیدان سرافراز را تشیع می کنیم)
2-مراسم دهل زنی ویا امام :درشب های ماه محرم وصفر قبل از شروع مراسم بازدن دهل وگفتن یا امام و حسین یا حسینم و...ودهل زدن درمعابر شروع مجلس عزاداری وروضه خوانی را به مردم محل اطلاع می دهند.
3-چاووشی : درابتدای شروع مراسم عزاداری ومجالس روضه خوانی با چاووشی خوانی که اغلب اشعاری در مصائب اهل بیت عصمت .وطهارت آغاز مراسم را اعلام نموده که بلا فاصله بعد از چاووشی خوانی مراسم عزاداری آغاز می گردد.
4-جوش گرفتن:دربعضی از شب ها وروزهای خاصی مانند تاسوعا وعاشورا وشب های جمعه ویا قبل ازحرکت دسته عزاداری ،عزاداران با حلقه زدن درمحوطه حسینیه وزدن دهل با سبکی خاص وهم اهنگ با اشعاری که درمظلومیت ومصایب سالار شهیدان خوانده می شود اقدام به عزاداری وجوش وخروش می نمایند ودرپایان به لعن ونفرین کردن بر یزید ویزیدیان وعاملان وقاتلان سالار شهیدان ویارانش مراسم جوش گرفتن به پایان می رسد.
5-سنگ زنی یا جیغ جیغه کوبی :این آیین عاشورایی که گویا بر گرفته از نحوه عزاداری جن و انس بر اشرف اولاد آدم است ؛ با استفاده از مهره های چوبی به اندازه قطعه سنگی که در دست جا بگیرد و با خواندن اشعار و آهنگ متفاوت با نوحه های سینه زنی و زنجیر زنی انجام می شود و در حالت یک ضرب ،دوضرب و سه ضرب اشعاری خوانده و اجرا می شود .
6-حسین سرورماست :درمراسم حسین سرور ماست دونفر که ترجیحا هم قد وهم سن می باشند درمقابل عده ای دیگر ازعزادارن درفاصله چند متری از انها با خواندن اشعاری به صورت مناظره برنامه را شروع و با خواندن * حسین سرور ماست-امام رهبر ماست *درکربلا شهید است – پس خاک برسر ماست * زهرا به محشر آید- با حوریان سیه پوش * پیراهن حسین را -افکنده برسر دوش * که مصرع اول رادونفراول می گویند ومصرع دوم را جمعی که مقابل آنها ایستاده اند می خوانند وبا حالت وحرکت خاصی به طرف یک دیگر حرکت می کنند وسپس عزادارن دو نفررا درحلقه خود قرار داده وبا گفتن حسین حسین وزدن برسروصورت خود مراسم به پایان می رسد
7-مراسم الوداع :درپایان ماه صفر وپس ازدو ماه عزاداری درحالی که عزادارن مراسم زنجیر زنی ویا جوش گرفتن را اجرا می نمایند با گفتن الوداع الوداع ای شه کربلا وخواندن اشعاری درخصوص ماه های محرم وصفر وشهادت امام حسین (ع) وسایر شهدای کربلا ودعا کردن برای تمام کسانی که دراین 2ماه به نحوی درهرچه باشکوه تر برگزار شدن مراسم همکاری داشته اعم از وعاظ ،مداحان ،سینه زنان ،زنجیر زنان و ... دعا می کنند وعزاداری ماه های محرم وصفر با این مراسم به پایان می رسد.
با تشکر از آقایان حاج احمد گرگان محمدی و حاج محمد علی مختاریان که ما را در تهیه این گزارش یاری نمودند.
 

Naein MohammadiehMohammadieh

Mohammadieh

Muhammadieh is a village located about 2km east of Naein. The village name means “the ones who follow the Prophet of Islam.” There are some important cultural and economic factors that cause this village to stand out among the other villages in the region: the beautiful Jameh Mosque and the Sar Kuche Mosque, the glorious fortress, the ancient Rigareh watermill, and the cloak workshops.

بافت تاریخی نایین

 بافت تاریخی شهر نائین و محله های هفتگانه و حسینیه های آن :
 
 بافت تاریخی شهر نائین یکی از زیباترین و مهمترین بافتهای تاریخی کشور محسوب گشته . هسته اصلی بافت تاریخی نائین از دوران قبل از اسلام براساس شواهد، شکل گرفته و تا دوره قاجار و اوایل پهلوی آثاری رادر خود داشته و مانند گنجینه و دانشگاهی است . معماری ، هنر ، فرهنگ ، سنت و ... این شهر تاریخی را از همان دوران اولیه تا کنون در خود جای داده است .
 
 بافت تاریخی نائین در قدیم دارای برج ، بارو‌ ، حصار ، خندق ، دروازه و هفت محله و هفت میدانچه و هفت حسینیه بوده است .
 

 حسینیه های تاریخی نائین مرکز ثقل هر محله بوده و خود متشکل از یک میدانچه با حسینیه بیرونی و یک حسینیه اندرونی مسقف می باشد . که هر محله دارای فرهنگ و خصوصیات اجتماعی خاصی بوده و رسومات مختلفی داشته است . در کنار میدانچه ها و حسینیه ها بناهای عمومی مورد نیاز مردم از جمله مسجد ، آب انبار ، حسینیه ، سقاخانه ، حمام ...می باشد .

 
 میدانچه های محلات نائین به صورت چهار ضلعی بوده وهر میدانچه بوسیله معابر متعدد با محلات مختلف ارتباط می یافته است .