عبابافی

عبابافی از صنایع دستی قدیمی رایج در شهرستان نائین است.

عباهای این شهرستان در رنگهای سرخ و خرمایی با استفاده از پشم و کرک بافته می‌شوند. بیشتر کارگاه‌های عبابافی نائین در محله محمدیه قرار دارند. در دهه ۱۳۵۰، سالیانه تا پنج هزار عدد عبا از این شهرستان صادر می‌شده‌است.

عبابافی نایین

هنر عبا بافی یکی از صنایع دستی دیرینه و زیبا و ظریف شهر نائین می‌باشد. از قدیم‌الایام این صنعت در بوشهر، کوهپایه و بخش محمدیه شهر نائین رواج داشته‌است. 

ادامه مطلب

عبابافی نایین

همانگونه که استحضار دارید عبای نائین از لحاظ مرغوبیت و ظرافت به شهرت جهانی رسیده است. این صنعت دستی و سنتی نائین در محیطی کاملاً سنتی نیز تولید می شود . کارگاههای عبابافی محمدیه مجموعه ای از تقریباً 15 کارگاه سنتی است...
 

البته در قدیم تعداد این کارگاهها بسیار بیشتر بوده است. همه این کارگاهها با تکنیک کند در دل زمین حفر گردیده است و بیش از چند صد سال مولد بهترین عبای جهان بوده و هستند.

عبای نائین از دو جنس پشم گوسفند و نوع مرغوبت تر آن کرک شتر می باشد.با این تفاوت که پشم گوسفند پس از چیدن و شستشو باید به رنگ قهوه ای در آید ولی کرک شتر رنگ طبیعی خود را حفظ می کند.رنگ کردن پشم گوسفند نیز به صورت رنگرزی کاملاً سنّتی بوده و برای این کار از پوست گردو وپوست انار استفاده می شود. مرحله بعد در فرآوری پشم حلّاجی آن است .حلّاجی برای این است که پشم ها کاملاً از هم باز شده و ضایعات آن از آن خارج گردد.حلّاجی پشم با وسیله ای به نام چَک و کمان انجام می گردد.چک وسیله ایست چوبی تقریباً شبیه یک گوشت کوب و کمان زهی است که با روده گاو درست می شده و دارای ارتعاش زیادی است و همین ارتعاش باعث باز شدن پشم ها از همدیگر می شود. پس از اینکه پشم ها از این مرحله گذشتند باید به صورت نخ درآیند. این کار را معمولاً زنان مسنّ در خانه ها انجام می دهند.این کار توسط یک چرخ نخ ریسی چوبی دستی و بسیار ساده انجام میگیرد. این چرخ پشم را به صورت گلوله های نخی بیضی شکل در می آورد که در اصطلاح محلی به آن دُملو می گویند.از این پس مرحله بافت عبا باید آغاز گردد.

پیش از این باید شخص عباباف دار عبا و چلّه آن را برای این کار آماده کرده باشد.چلّه کشی عبا نیز خود مرحله ای پر زحمت و تخصصی است.
یک دار عبا از قسمتهای مختلفی مانند ماکو،دفتین یا شانه،پدال های چپ و راست،نَوَرد،ساد و غیره تشکیل شده است.
برای اینکه پود های پشمی از بین تارهای عبا عبور کند باید دوکهای نخ(دُملو)را در داخل وسیله ای به نام ماکو قرار داد.ماکو تقریباً به اندازه کف دست است که از جنس چوب یا استخوان می باشد و داخل آن خالی است و دُملو درون آن قرار میگیرد.دستگاه عبا دو پدال چوبی در پایین دارد که با فشار دادن متناوب آنها تارهای عبا به صورت یک در میان از همدیگر فاصله گرفته و ماکو که دوک نخ نیز در داخل آن قرار دارد به راحتی از بین آنها عبور می کند.با هر بار عبور ماکو از بین تارها باید یکبار دفتین یا شانه را بر لن کوبید تا نخ ها به صورت محکم در تارها بنشیند.با تعویض پدال راست یا چپ دوباره تارها به صورت یک در میان از هم باز شده و فضای عبور دوباره ماکو ایجاد می شود.این کار را باید تا پایان مرحله اتمام عبا ادامه داد. طول یک قواره پارچه عبا 6 متر و عرض آن حدود 80 سانتیمتر است.پس از اینکه طول عبا به این حد رسید مرحله بافت عبا به پایان می رسد و مرحله پرداخت و آماده کردن نهایی آن فرا می رسد. تا کنون ما تقریباً بیست روز را پشت سر گذاشته ایم تا به این مرحله رسیده ایم.ابتدا باید پرز های اضافی عبا با وسیله ای مربع شکل و زبر و یا تیغ های مخصوص این کار از روی عبا تراشیده شود.این مرحله چندین بار تکرار می شود تا سطح عبا کاملاً نرم و صاف شود.مرحله بعدی مرحله اُطوکشی است که معمولاً با اطوهای زغالی سنّتی انجام می گردد و ازاین پس پارچه عبا که به صورت بسیار نرم و مخمل مانند در آمده برای دوخت در اندازه های مخلف می رود. قیمت یک قواره عبا با پشم گوسفند به طور متوسط 60 هزار تومان و قیمت آن با کرک شتر ه طور متوسط 150 هزار تومان می باشد که این مبالغ در قبال هزینه و وقت صرف شده برای این کار بسیار ناچیز است و برای همین در فقط در بخش محمدیه نائین تعداد کمی از افراد سالخورده به این کار مشغولند.در سالهای اخیر گامهایی موثّر اما ناکافی در راه احیاء یا حداقل حفظ این صنعت زیبا برداشته شده است.امید است که با حمایت بیشتر دست اندر کاران خصوصاً حمایت مالی از عبابافان از انقراض این صنعت بی بدیل جلوگیری شود.

نمایشگاه و فروشگاه صنایع دستی رمضانی