Rigareh Water mill

Rigareh underground watermill

The ancient Rigareh–a qanat-based water mill–is located in the Mohammadieh neighborhood.

The age of this engineering masterpiece is unknown; however, some historians believe that it dates back to the pre-Islamic era.
The water is supplied by the “Keykhosrow” qanat channel.

The mill is placed almost 28 meters underground. The access corridor to the mill is about 133 meters. A qanat channel crosses 9 meters above the mill and fills the huge 9-meter water tank. When enough pressure is provided, the water is released and rotates the turbine.

The waste water flows out the channel and joins the main qanat channel with a gradual slope 12 meters farther.

Since the advent of electricity to grind the wheat and barley, this water mill has become a part of history. The mill is closed most of the time, except Noruz (the Persian New Year holiday). But, visits can be arranged through me.

[Show as slideshow]

بافت تاریخی نایین

 بافت تاریخی شهر نائین و محله های هفتگانه و حسینیه های آن :
 
 بافت تاریخی شهر نائین یکی از زیباترین و مهمترین بافتهای تاریخی کشور محسوب گشته . هسته اصلی بافت تاریخی نائین از دوران قبل از اسلام براساس شواهد، شکل گرفته و تا دوره قاجار و اوایل پهلوی آثاری رادر خود داشته و مانند گنجینه و دانشگاهی است . معماری ، هنر ، فرهنگ ، سنت و ... این شهر تاریخی را از همان دوران اولیه تا کنون در خود جای داده است .
 
 بافت تاریخی نائین در قدیم دارای برج ، بارو‌ ، حصار ، خندق ، دروازه و هفت محله و هفت میدانچه و هفت حسینیه بوده است .
 

 حسینیه های تاریخی نائین مرکز ثقل هر محله بوده و خود متشکل از یک میدانچه با حسینیه بیرونی و یک حسینیه اندرونی مسقف می باشد . که هر محله دارای فرهنگ و خصوصیات اجتماعی خاصی بوده و رسومات مختلفی داشته است . در کنار میدانچه ها و حسینیه ها بناهای عمومی مورد نیاز مردم از جمله مسجد ، آب انبار ، حسینیه ، سقاخانه ، حمام ...می باشد .

 
 میدانچه های محلات نائین به صورت چهار ضلعی بوده وهر میدانچه بوسیله معابر متعدد با محلات مختلف ارتباط می یافته است .

خانه تاریخی پیر نیا

خانه تاریخی پیرنیا به عنوان یکی از مهمترین مساکن سنتی شهر نائین الگوی مهم معماری و هنری خانه های تاریخی منطقه و کویر مرکزی ایران محسوب می گردد.این خانه متعلق به دوران صفویه بوده و از اجزاء مختلفی از جمله ورودی ، دالانهای متعدد ، هشتی ، غلامگردش، ایوان شاه نشین ، اتاق نشیمن ، گودال باغچه ، باغ و بخشهای مختلف دیگر تشکیل شده است.این بنا از مجموعه خانه های متعددی تشکیل می شده که هرکدام با کاربردی متفاوت و مخصوص ساخته شده است .

ازجمله اندرونی ، بیرونی ، حیاط خلوت و ... این خانه به عنوان خانه حاکم نائین بوده و در ابتدا شخصی به نام قاصی نور الهدی در این خانه زندگی می کرده و در دوره قاجار به خاندان پیرنیا رسیده و شخصی به نام میرزا احمد خان پیرنیا حاکم نائین در این خانه زندگی می نموده است .

مهمترین ویژگی هنری خانه تاریخی پیرنیا وجود نقاشیهای دیواری و گچبری های بسیار زیبای آن که در ایوان شاه نشین ، اتاق تشریفات و اتاق مخصوص حاکم بوده می توان یاد نمود .

این گچبریها در قسمت فوقانی بخشهای ذکر شده را شامل گردیده که در آن کتیبه هائی با اشعار مختلف عظمت معماری و هنر را نشان می دهد.

این گچبریها شامل قابهای متعددی بوده و داستانهای هفت پیکر نظامی شامل: داستانهای خسرو و شیرین ، یوسف و زلیخا ، صحنه های شکارگاه ، داستانهای عاشقانه و خیالی را به نمایش گذاشته است .

ترکیب تزئینات معماری و گچبریها و نقاشیها، زیبائی زایدالوصفی را به تصویر کشیده است

از دیگر تزئینات این بنا می توان به تزئینات معماری کاربندی ها ، یزدی بندی ها ،رسمی بندی ها اشاره نمود.

درنقاشیهای موجود درقسمتهای مختلف این بنا نقوش گیاهی، هندسی ، گل و مرغ ، اژدها و حیوانات مختلف زیبائی آن را دو چندان نموده است .

یکی از بخشهای مهم این بنا ، وجود فضای گودال باغچه در مرکز حیاط بوده که به عنوان تابستان نشین خانه و به جهت دسترسی به آب قنات حفر گردیده است .

این خانه در سال 1349 توسط فرهنگ و هنر خریداری و پس از انجام مرمتهای مورد نیاز بنا در سال اسفند 1373 به موزه مردم شناسی کویر نائین تبدیل گردید که درآن مردم از طریق اشیاء ، لوازم ، وسایلی که در جای جای فضاهای خانه ، ویترینها قرارگرفته با فرهنگ مردمان کویر و حاشیه کویر آشنا می گردند و شامل نمایش زندگی کویری ، وسایل کشاورزی ، ادوات و وسایل نظامی ، پوشاک ، صنایع و حِرَف دستی و هنرهای سنتی ، آداب و رسوم و اعتقادات مردمان بومی منطقه آشنا می شوند.

بنای تاریخی پیرنیا با توجه به ویژگی و اهمیت آن به عنوان مهمترین خانه تاریخی شهر نایین و همچنین وجود موزه مردم شناسی کویر نایین در آن یکی از مهمترین جاذبه های گردشگری برای گردشگران محسوب گردیده و سالانه بیش از 50 هزار گردشگر خارجی و داخلی از آن بازدید می نمایند .در نوروز سال جدید نیز این بنای تاریخی به صورت کامل در خدمت گردشگران با برنامه های ویژه و ایجاد نمایشگاه و فروشگاه صنایع دستی در مجاورت آن در خدمت مهمانان می باشد

خانه تاریخی فاطمی

بنای تاریخی خانه فاطمی در محله نوآباد و جنب بازار تاریخی شهر نائین واقع گردیده است این بنا به عنوان یکی از مهمترین مساکن سنتی شهرستان نائین محسوب گشته و در حال حاضر در مالکیت اداره میراث فرهنگی،صنایع دستی وگردشگری شهرستان نائین در حال مرمت می باشد .

این بنای تاریخی متعلق به خاندان فاطمی ها در نائین بوده و ساخت آن مربوط به دوره قاجار و کمی قبل از آن می باشد. این بنا از بخشهای مختلفی که هرکدام کاربرد مخصوصی داشته ساخته شده است که می توان به بخشهای اندرونی ،بیرونی ، محل نگهداری احشام واسطبل یاد نموده که هرکدام از آنها از فضاهای متعدد معماری دیگر از جمله اتاقهای متعدد ، دالانها،بهارخوابها ، مطبخ ، حمام ، اتاق مخصوص پذیرایی ، اتاق مخصوص استراحت میهمانان ، محل نگهداری غلات و حبوبات ، سردابها و ... تشکیل شده است .

از مهمترین ویژگی های هنری وتزئینی این بنامی توان به گچبریهای بسیارزیبا، نقوش گیاهی وگل و بوته های موجود دراتاق ارسی وتزئینات مختلف معماری دیگرازجمله رسمی بندیها ، کاربندیها ،مقرنس کاری و... که در بخشهای مختلف این خانه قراردارد نام برد .

یکی دیگر از ویژگیهای هنری _ ترئینی این خانه وجود دربها و پنجره های مشبک بسیارزیبا که در آن ازتکنیکهای مختلف کار باچوب مثل گره چینی و کام و زبانه استفاده شده و نیز از شیشه های الوان که بسیار زیبا و جذاب می باشد می توان نام برد .

بنای تاریخی خانه فاطمی به شماره4702مورخ11/10/80 درفهرست آثارملی ایران به ثبت رسیده است .

مسجد جامع نائین

مسجد جامع نائین مسجدی به عظمت تاریخ
سبک ساخت این مسجد شبستانی و بسیار شبیه و قابل مقایسه با مسجد تاریخانه دامغان می باشد.

مسجد جامع نائین دارای شاخصه های خاص و ویژه ای بوده که بر اهمیت آن افزوده است .که از آن جمله

 1- گچبریها : گچبریهای بسیار زیبای محراب ، بالای محراب و سه ستون روبروی آن می باشد ، این گچبریها الگوی گچبری ایرانی بوده و تأثیر معماری ایرانی بر هنر اسلام را می توان درگلهای دوازده پر، ستونهای تزئینی و نقوش گیاهی و هنری موجود در آن مشاهده نمود

براساس مقایسات انجام شده گچبریهای موجود مسجدمتعلق به دوران آل بویه بوده و حدوداً هزار سال بدون هیچ دخل و تصرفی هنوز هر بازدیدکننده را به خود جذب می نماید.
در قسمت بالای محراب و در گچبریهای آن دوکتیبه را به خط کوفی مشجری می توان ملاحظه نمودکه آن شامل آیات قرآنی سوره نمل و توبه می باشد .

2- منبر: یکی ازآثار مهم موجود در مسجد جامع نائین وجود منبر چوبی و تزئین شده با هنر منبت و بسیار زیبا در مجاورت محراب می باشد.

در سمت چپ منبر و در قسمت فوقانی آن کتیبه ای وجود دارد که تاریخ منبر متعلق به 711 هجری قمری ساخته شده با نام شاه محمود کرمانی و واقف آن به نام ملک التجار دیده می شود که با این اوصاف ساخت منبر که متعلق به قرن هشتم و حدوداً هفتصد سال قدمت دارد.
ساخت این منبر از تکنیک کام و زبانه و چفت و بست استفاده شده و هیچ گونه میخ فلزی در آن بکار نرفته است البته در دوره های بعدی بستهای فلزی را در بعضی نقاط آن می توان ملاحظه نمود .
3- معماری: سبک ساخت مسجد جامع نائین معروف به سبک شبستانی و ستونه ای بوده و فاقد ایوان و گنبد و به صورت تک مناره می باشد.
شکل کلی بنا شامل صحن یا حیاط در مرکز بوده و ستونها و رواقها در اطراف آن می باشد. از ویژگیهای مهم معماری مسجد می توان به ستونهای متنوع آن با اشکال مختلف استوانه، مربع، چند ضلعی و ... یاد نمود که در سراسر مسجد قابل ملاحظه می باشد .
در بعضی از قسمتهای مسجد نمونه هایی از دیواره های اصلی نیز یافته شده که شامل خشتهای خام با ابعاد38×38×10 می باشد که در دوره های مختلف با کاهگل ، گچ و گل سفید در چند نوبت نمای آن را شکل داده است .

از ویژگیهای مهم معماری مسجد جامع نائین کمر پوشهایی در طرف چپ و راست محراب بوده که در دوره های بعدی به این مسجد الحاق گردیده است .

این الحاقات جهت استفاده بانوان در مراسم و مجالس ساخته شده و تهیه گردیده که از نظر ساخت به صورت مسطح ساخته شده است .
از ویژگیهای مهم معماری مسجد زیر زمین و یا سرداب مسجد بوده که در ساخت آن از تکنیک کنداستفاده شده و تماماً در دل زمین حفرگردیده است .
از دیگر بخشهای معماری مسجد وجود پایاب ووضوخانه بوده که در قدیم از طریق آب قنات تأمین می شده است .
تک مناره مسجد جامع نائین با بیش از 28 متر ارتفاع به صورت هشت ضلعی از دورترین نقاط اطراف شهر قابل مشاهده می باشد .
این مسجد 6 ورودی داشته که یکی از ورودی های اصلی آن دارای تزئینات بسیار زیبائی بوده که متعلق به دوره ایلخانی می باشد .
در شمال مسجد شبستان زیبائی وجود دارد که بادر نظرگرفتن معماری دوره های قبلی در دوره  قاجار با معماری کاملاً متفاوت به این مسجد الحاق و اضافه گردیده است .
این مسجد به شماره 144 در سال 1310 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده و سالیانه بیش از هزاران گردشگر داخلی و خارجی از آن بازدید می نمایند.