خانه تاریخی پیر نیا

خانه تاریخی پیرنیا به عنوان یکی از مهمترین مساکن سنتی شهر نائین الگوی مهم معماری و هنری خانه های تاریخی منطقه و کویر مرکزی ایران محسوب می گردد.این خانه متعلق به دوران صفویه بوده و از اجزاء مختلفی از جمله ورودی ، دالانهای متعدد ، هشتی ، غلامگردش، ایوان شاه نشین ، اتاق نشیمن ، گودال باغچه ، باغ و بخشهای مختلف دیگر تشکیل شده است.این بنا از مجموعه خانه های متعددی تشکیل می شده که هرکدام با کاربردی متفاوت و مخصوص ساخته شده است .

ازجمله اندرونی ، بیرونی ، حیاط خلوت و ... این خانه به عنوان خانه حاکم نائین بوده و در ابتدا شخصی به نام قاصی نور الهدی در این خانه زندگی می کرده و در دوره قاجار به خاندان پیرنیا رسیده و شخصی به نام میرزا احمد خان پیرنیا حاکم نائین در این خانه زندگی می نموده است .

مهمترین ویژگی هنری خانه تاریخی پیرنیا وجود نقاشیهای دیواری و گچبری های بسیار زیبای آن که در ایوان شاه نشین ، اتاق تشریفات و اتاق مخصوص حاکم بوده می توان یاد نمود .

این گچبریها در قسمت فوقانی بخشهای ذکر شده را شامل گردیده که در آن کتیبه هائی با اشعار مختلف عظمت معماری و هنر را نشان می دهد.

این گچبریها شامل قابهای متعددی بوده و داستانهای هفت پیکر نظامی شامل: داستانهای خسرو و شیرین ، یوسف و زلیخا ، صحنه های شکارگاه ، داستانهای عاشقانه و خیالی را به نمایش گذاشته است .

ترکیب تزئینات معماری و گچبریها و نقاشیها، زیبائی زایدالوصفی را به تصویر کشیده است

از دیگر تزئینات این بنا می توان به تزئینات معماری کاربندی ها ، یزدی بندی ها ،رسمی بندی ها اشاره نمود.

درنقاشیهای موجود درقسمتهای مختلف این بنا نقوش گیاهی، هندسی ، گل و مرغ ، اژدها و حیوانات مختلف زیبائی آن را دو چندان نموده است .

یکی از بخشهای مهم این بنا ، وجود فضای گودال باغچه در مرکز حیاط بوده که به عنوان تابستان نشین خانه و به جهت دسترسی به آب قنات حفر گردیده است .

این خانه در سال 1349 توسط فرهنگ و هنر خریداری و پس از انجام مرمتهای مورد نیاز بنا در سال اسفند 1373 به موزه مردم شناسی کویر نائین تبدیل گردید که درآن مردم از طریق اشیاء ، لوازم ، وسایلی که در جای جای فضاهای خانه ، ویترینها قرارگرفته با فرهنگ مردمان کویر و حاشیه کویر آشنا می گردند و شامل نمایش زندگی کویری ، وسایل کشاورزی ، ادوات و وسایل نظامی ، پوشاک ، صنایع و حِرَف دستی و هنرهای سنتی ، آداب و رسوم و اعتقادات مردمان بومی منطقه آشنا می شوند.

بنای تاریخی پیرنیا با توجه به ویژگی و اهمیت آن به عنوان مهمترین خانه تاریخی شهر نایین و همچنین وجود موزه مردم شناسی کویر نایین در آن یکی از مهمترین جاذبه های گردشگری برای گردشگران محسوب گردیده و سالانه بیش از 50 هزار گردشگر خارجی و داخلی از آن بازدید می نمایند .در نوروز سال جدید نیز این بنای تاریخی به صورت کامل در خدمت گردشگران با برنامه های ویژه و ایجاد نمایشگاه و فروشگاه صنایع دستی در مجاورت آن در خدمت مهمانان می باشد

خانه تاریخی فاطمی

بنای تاریخی خانه فاطمی در محله نوآباد و جنب بازار تاریخی شهر نائین واقع گردیده است این بنا به عنوان یکی از مهمترین مساکن سنتی شهرستان نائین محسوب گشته و در حال حاضر در مالکیت اداره میراث فرهنگی،صنایع دستی وگردشگری شهرستان نائین در حال مرمت می باشد .

این بنای تاریخی متعلق به خاندان فاطمی ها در نائین بوده و ساخت آن مربوط به دوره قاجار و کمی قبل از آن می باشد. این بنا از بخشهای مختلفی که هرکدام کاربرد مخصوصی داشته ساخته شده است که می توان به بخشهای اندرونی ،بیرونی ، محل نگهداری احشام واسطبل یاد نموده که هرکدام از آنها از فضاهای متعدد معماری دیگر از جمله اتاقهای متعدد ، دالانها،بهارخوابها ، مطبخ ، حمام ، اتاق مخصوص پذیرایی ، اتاق مخصوص استراحت میهمانان ، محل نگهداری غلات و حبوبات ، سردابها و ... تشکیل شده است .

از مهمترین ویژگی های هنری وتزئینی این بنامی توان به گچبریهای بسیارزیبا، نقوش گیاهی وگل و بوته های موجود دراتاق ارسی وتزئینات مختلف معماری دیگرازجمله رسمی بندیها ، کاربندیها ،مقرنس کاری و... که در بخشهای مختلف این خانه قراردارد نام برد .

یکی دیگر از ویژگیهای هنری _ ترئینی این خانه وجود دربها و پنجره های مشبک بسیارزیبا که در آن ازتکنیکهای مختلف کار باچوب مثل گره چینی و کام و زبانه استفاده شده و نیز از شیشه های الوان که بسیار زیبا و جذاب می باشد می توان نام برد .

بنای تاریخی خانه فاطمی به شماره4702مورخ11/10/80 درفهرست آثارملی ایران به ثبت رسیده است .